دلایل بی‌ثباتی بازار صادراتی تخم‌مرغ ایران

برای اینکه صادرات بتواند نقش مثبت خود را در بهبود وضعیت اقتصاد صنعت مرغ تخم‌گذار ایفا کند می‌بایست درآمدهای صادراتی محصولات این صنعت از رشد و ثبات خوبی برخوردار باشد. ازآنجاکه در سال‌های اخیر نوسانات قابل‌ملاحظه‌ای در بازارهای صادراتی این محصول در منطقه مشاهده‌شده است، شناخت منشأ این بی‌ثباتی و عوامل مؤثر بر آن ضروری به نظر می‌رسد .

سید فرزاد طلاکش – دبیر کل کانون سراسری انجمن‌های صنفی پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌گذار – از دلایل بی‌ثباتی بازار صادراتی تخم‌مرغ ایران در بازارهای منطقه می‌گوید: در ایران سازوکار حمایتی برای حفظ بازارهای صادراتی تخم‌مرغ وجود ندارد به همین دلیل صادرات تا زمانی که منطق اقتصادی داشته باشد توسط صادرکننده انجام می‌شود و روزهایی که توجیه ندارد رها می‌شود در این شرایط است که باید برای پایداری صادرات به تجار کمک نمود.

وی ادامه داد: این کمک می‌توان به‌صورت اعتبار یک‌ساله از سوی دولت در اختیار صنعت قرار گیرد تا در مقاطعی که صادرات توجیه اقتصادی ندارد به کمک تجار رفت و با این پول بازار صادراتی را حفظ نمود.

طلاکش افزود: در پایان سال این مبلغ مجدداً به دولت باز پس داده می‌شود و اگر تراز تجاری مثبت باشد سود حاصل برای صنعت هزینه گردد و اگر منفی باشد با همین مبلغ جبران خسارت شود.

وی یادآور شد: تا حدی موفق به اجرای این طرح در قالب اعتبار50 میلیارد تومانی مصوب ستاد تنظیم بازار که به‌صورت تنخواه در اختیار صنعت قرارگرفته است شده‌ایم اما به دلیل تأخیر در پرداخت عملاً این اعتبار در سال جاری بی‌ثمر ماند و باید منتظر آثار مثبت آن در سال آینده باشیم.

طلاکش تصریح کرد: به دلیل نقصان حمایت دولتی از صادرات هم‌اکنون شاهد آن هستیم که کشور اکراین و ترکیه بازار تخم‌مرغ را در منطقه اشغال نموده‌اند و آن‌قدر اختلاف قیمت بین تخم‌مرغ ایرانی و کشورهای رقیب زیاد شده است که امکان جبران برای ما بسیار کم شده است.

وی در واکنش به این اظهارات که؛ برخی بالا بودن هزینه تمام شد را دلیل عدم توان رقابت تخم‌مرغ ایرانی در بازارهای صادراتی منطقه می‌دانند، گفت: باید دید این سنجش نسبت به کدام کشور عنوان می‌شود، زیرا تفاوت چندانی بین هزینه تمام‌شده تخم‌مرغ در ایران و کشور ترکیه وجود ندارد و این کشور نیز مانند ایران بیشتر نهاده‌های خود را وارد می‌نماید، البته ترکیه در نوسازی و بازسازی صنعت طیور پیشروتر بوده و تا حدی بهره‌وری بالاتری در این بخش دارد اما درمجموع تفاوت چندانی در هزینه تمام‌شده تولید تخم‌مرغ در ایران و ترکیه وجود ندارد.

به گفته طلاکش؛ کشور اوکراین به دلیل برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب، در تولید ذرت، گندم، جو و سویا خودکفا بوده و این امر موجب شده است که قیمت تمام‌شده در صنعت مرغداری این کشور پایین‌تر از بسیاری از کشورهای رقیب باشد که قدرت رقابت را برای این کشور افزایش داده است.

وی در پاسخ به این سؤال که؛ چگونه کشور ترکیه هم‌اکنون به‌عنوان رقیب اکراین در بازارهای منطقه حضور دارد؟ اظهار داشت: کشور ترکیه به دو دلیل می‌تواند با اکراین رقابت کند اول اینکه؛ دولت ترکیه به صادرکنندگان محصولات کشاورزی مشوق صادراتی می‌دهد، دیگر اینکه؛ از تولیدکنندگان حمایت نموده و با سازوکار کاملاً مدیریت‌شده به آنان یارانه پرداخت می‌کند، بناترین تولیدکننده و صادرکننده این کشور توان رقابت در بازارهای منطقه را پیدا می‌کنند.