نظام خرده‌مالکی، تولیدکنندگان جوجه یکروزه را قیمت‌پذیر کرده تا قیمت‌گذار

نوسانات قیمتی جوجه یکروزه در کشور به حدی است که در برخی مناسبت‌ها تا 300 درصد تغییر داشته و از 600 تا دوهزار تومان تغییر می‌کند.

دانشیار دانشگاه تهران در ارتباط با مشکل مقیاس در صنعت دامپروری کشور گفت: متأسفانه خرده‌مالکی در ایران، به قدری است که تولیدکنندگان به جای قیمت‌گذار بودن، قیمت‌پذیر شده‌اند و این امر نوسان نرخ‌ها را باعث می‌شود.

حسن مهربانی یگانه با اشاره به سه شرکت بزرگ تولیدکننده گوشت مرغ در آفریقای جنوبی که حدود 70 درصد سهم بازار را در اختیار دارند، افزود: این در حالی است که در مقام مقایسه، سه شرکت از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان ایرانی کمتر از پنج درصد از بازار را قبضه کرده‌اند. به عبارتی این فعالان قادر به تعیین قیمت و کنترل بازار نیستند. همین موضوع در ارتباط با واحدهای تولید جوجه یکروزه نیز صدق می‌کند.

به گفته وی، به‌نظر می‌رسد مشکل دومی که در نوسان قیمت جوجه یکروزه مؤثر است، جوجه‌ریزی واحدهای پرورشی بر اساس انتظارات تکراری در دوره‌های زمانی مختلف باشد. به‌عنوان مثال، وقتی مرغدار از قبل خود را آماده می‌کند که مرغ را در شب عید گران بفروشد، به همان نسبت حاضر است که جوجه یکروزه را نیز گران‌تر بخرد. همین اتفاق در نیمه‌های فروردین‌ماه هم می‌افتد که مرغ تولید شده تا قبل از آغاز ماه رمضان، با قیمت بالاتر به دست مصرف‌کننده برسد.

دانشیار دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: به همین دلیل وقتی عرضه و تقاضا متناوباً تغییر می‌کند، قیمت‌ها نیز به همان نسبت متغیر شده و همیشه دو ماه قبل از مناسبت‌هایی که اوج مصرف قلمداد می‌شود، قیمت جوجه به بالاترین مقدار خود می‌رسد.

مهربانی یگانه ادامه داد: اکنون حدود 450 واحد تولید جوجه یکروزه داریم که هیچ کدام از آنها نمی‌توانند به تنهایی 100 میلیون قطعه جوجه را به مرغداران عرضه کنند. به طوری که بزرگ‌ترین آنها فقط چهار درصد سهم بازار را در اختیار داشته و قدرت قیمت‌گذاری به‌صورت کلان را ندارند.

وی در پایان تصریح کرد: بهترین راهکار برای حل این معضل، از بین رفتن خرده‌مالکی و تولید در قالب واحدهای بزرگ است؛ مانند اتفاقی که در کشورهای پیشرفته پیگیری می‌شود. بنابراین در ایران به 20 شرکت بزرگ تولیدی نیاز است که هر کدام در سال 100 هزارتن گوشت به بازار عرضه کنند.