صنعت مرغداری، هم‌چنان روی ریل مشکلات

مرغ به‌عنوان یکی از کالاهای پرمصرف در سبد غذایی مردم از سال گذشته در بحث تولید و عرضه با مشکلاتی مواجه شد، یکی از علل اصلی کمبود این کالا بحث تامین نهاده بود که خوشبختانه دولت مشکل تامین نهاده را تا حدودی حل کرد، اما سایر مشکلات این تولیدکنندگان هم‌چنان پابرجا است.
در ابتدای سال‌جاری کاهش تولید و بحث خروج مرغ تولیدی از چهارمحال و بختیاری مشکلاتی را در بازار مرغ به‌وجود آورد این کمبود کار را به جایی رساند که در اواخر اردیبهشت‌ماه به‌علت کمبود مرغ در استان با تشکیل صف طولانی برای خرید این کالا روبرو شدیم.
باتوجه به اینکه چهارمحال و بختیاری جزو تولیدکنندگان مرغ در کشور به‌شمار می‌رود، نیازی به واردات مرغ از سایر استان‌ها و خارج از کشور وجود ندارد و حتی در گذشته مرغ مازاد تولیدی در استان به کشورهای خارجی ارسال می‌شد، روزانه حدود ۸۰ تن مرغ در استان تولید می‌شود که گاهی به دلیل اختلاف قیمت این کالا با استان هم‌جوار، مرغ تولیدی از استان خارج می‌شد.
اما به گفته مسئولان، با راه‌اندازی سامانه رهتاب به‌منظور خرید مرغ از مرغدار برای کشتار بدون هیچ واسطه‌ای تا حدودی جلوی خروج مرغ از بازار چهارمحال و بختیاری گرفته شده و خوشبختانه التهابات گذشته در بازار مشاهده نمی‌شود و مرغ به اندازه نیاز مردم استان موجود است.
مرغداران در حال حاضر با مشکل تامین نهاده مواجه نیستند، بلکه با مشکلاتی هم‌چون مشخص نبودن نرخ مصوب جوجه یک‌روزه، تغییر مدت زمان پرورش مرغ و عدم کیفیت نهاده‌های توزیعی مواجه‌ شده‌اند که لازم است برای حمایت از مرغداران و مقرون به صرفه بودن تولید در این صنعت مهم، مشکلات آن‌ها برطرف شود.

دانه چین پارس

تعیین زمان برای پرورش ۴۵ روزه مرغ در چهارمحال و بختیاری مناسب نیست
مرتضی عبداللهی، تولیدکننده مرغ گوشتی در شهرستان فارسان و اردل اظهار کرد: یکی از مشکلات تولیدکنندگان مرغ در چهارمحال و بختیاری قیمت بالای جوجه یک‌روزه است، قیمت مصوب خرید مرغ از مرغدار، ۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شده که این نرخ مربوط به زمانی بود که جوجه یک‌روزه به قیمت ۴۰۰۰ تومان خریداری می‌شد، اما اکنون که مرغدار جوجه یک‌روزه را با قیمت ۸۰۰۰ تا ۹۵۰۰ تومان خریداری می‌کند، تغییری در قیمت مرغ صورت نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه مدت زمان پرورش مرغ ۴۵ روز در نظر گرفته می‌شود، افزود: به دلیل ارتفاع بالا از سطح دریا، اکسیژن کم و شرایط سخت پرورش در منطقه چهارمحال و بختیاری مرغ دیرتر به وزن ایده‌آل می‌رسد و باید حداقل ۶۰ روز بعد از پرورش جوجه، مرغ از تولیدکننده خریداری شود تا به حداقل وزن ۲.۵ کیلوگرم برسد، در حقیقت می‌توان گفت این کار معامله دوسر برد بوده یعنی علاوه بر اینکه این کار برای مرغدار به صرفه خواهد بود، برای توزیع‌کننده نیز دارای اهمیت است.
عبداللهی ادامه داد: اگر مرغ بنا به سن و وزن کشتار شود، کمبودی در بازار مشاهده نخواهد شد، خرید مرغ با وزن کم از دیگر مشکلات مرغداران چهارمحال و بختیاری بوده که ممکن است وزن کم مرغ به دلیل نرسیدن به وزن ایده‌آل یا درگیری مرغ به بیماری‌های مختلف باشد، از طرفی مرغ با وزن کم جوابگوی نیاز بازار نخواهد بود، بنابراین زمان پرورش ۴۵ روز در تابستان برای استان‌های شمالی مناسب است، حال آن‌ که برای رسیدن مرغ به وزن ایده‌آل در چهارمحال و بختیاری مخصوصا فصل تابستان حداقل زمان ۶۰ روز و در زمستان ۵۲ روز زمان لازم است.
وی با اشاره به پایین بودن قیمت مرغ در چهارمحال و بختیاری، تصریح کرد: متاسفانه قیمت مرغ خریداری شده از مرغدار استان پایین است، از طرفی با وجود فعالیت ۲۱۲ مرغداری در استان، تولید متناسب با نیاز استان است.

این تولیدکننده مرغ گوشتی در شهرستان فارسان و اردل ادامه داد: به دلیل قیمت پایین مرغ در چهارمحال و بختیاری نسبت به استان‌های هم‌جوار، مرغ به خارج از استان فرستاده می‌شد، یعنی دلالان مرغ را با قیمت ارزان از مرغدار خریداری و در استان هم‌جوار آن را با قیمت بالاتر عرضه می‌کردند، اما با راه‌اندازی سامانه رهتاب از ۱۰ روز گذشته، مرغ توسط جهاد کشاورزی از مرغدار خریداری و برای کشتار به کشتارگاه فرستاده می‌شود که با این اقدام، تا حدودی جلوی خروج مرغ از استان گرفته خواهد شد، اما باوجود این اقدامات باز هم امکان خروج وجود دارد.
وی گفت: از زمانی که دولت سامانه بازارگاه را به‌منظور تامین نهاده مرغداران و سامانه رهتاب را برای خرید مرغ از مرغداران راه‌اندازی کرده، شرایط برای مرغداران بهتر از گذشته شده است، اگرچه هم‌اکنون دارای مشکلاتی نیز هستیم، به طور مثال، باوجود خرید مرغ به نرخ مصوب از مرغدار، جوجه یک‌روزه به نرخ مصوب به مرغداران داده نمی‌شود.
مردانی در خصوص پرورش نژاد جوجه یک‌روزه ایرانی آرین، بیان کرد: پرورش این نوع نژاد، به دلیل آب و هوای حاکم در چهارمحال و بختیاری بسیار دشوار است، از طرفی بازدهی مطلوبی ندارد و در استان در طول دوره ۵۰ روز به وزن ایده‌آل نمی‌رسد.
تولیدکننده مرغ در شهرستان فارسان و اردل تاکید کرد: انتظار مرغداران از دولت این است که جوجه به قیمت مصوب توزیع شود و مدت زمان رسیدن مرغ به وزن ایده‌آل کارشناسی شده باشد، مثلا حداقل سن ۶۰ روز و میانگین حداقل وزن به ۲.۵ کیلوگرم برسد تا گوشت بیشتری در بازار توزیع شود.

مهم‌ترین مشکلات مرغداران چهارمحال و بختیاری
رضا مردانی، دیگر تولیدکننده مرغ گوشتی در شهرستان فارسان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه مشکلات مرغداران به تامین نهاده مربوط نمی‌شود و ۱۰۰ درصد نهاده در اختیار مرغدار قرار می‌گیرد، اظهار کرد: کیفیت نهاده‌ها بسیار پایین است و این مسئله یکی از مشکلات بزرگ مرغداران چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌رود، این موضوع موجب تلفات مرغ در مرغداری‌ها شده است و متاسفانه بر خرید و واردات نهاده‌های دامی نظارتی صورت نمی‌گیرد، لازم است نظارت بیشتر بر این امر صورت گیرد، زیرا اخیرا با توزیع نهاده جدید از سوی شرکت توزیع‌کننده، موج تلفات مرغ آغاز شده است.
رئیس هیات مدیره تعاونی مرغداران شهرستان فارسان نبود نظارت بر تولید داروها و تامین نیروی کار را از دیگر مشکلات تولیدکنندگان مرغ در چهارمحال و بختیاری برشمرد و افزود: نداشتن اطمینان دولت به تشکل‌های مرغداری موجب شده ارگان‌های متولی هم‌چون تعزیرات حکومتی، جهاد کشاورزی و دامپزشکی در هر ساعتی بدون اطلاع، اقدام به سرکشی از مرغداری‌ها کنند که این امر موجب پخش شدن آلودگی ویروسی به مرغ خواهد شد.
وی بیان کرد: در صورتی که مشکلات مرغداران برطرف شود، تولید مقرون به‌صرفه خواهد بود، از طرفی به دلیل اینکه چهارمحال و بختیاری جزو استان‌های مرتفع است، باید پرورش مرغ بالای ۵۰ روز باشد تا به وزن ایده‌آل خود برسد، از طرفی لازم است همسان‌سازی نرخ مرغ خریداری از مرغداران صورت گیرد.
این تولیدکننده مرغ گوشتی در شهرستان فارسان گفت: با راه‌اندازی سامانه رهتاب، بدون هیچ‌گونه واسطه، مرغ از مرغداران خریداری می‌شود، تنها معضل موجود در صنعت مرغداری، وجود واسطه و دلال در فروش جوجه یک‌روزه است، تنها فروش نژادهای ایرانی که از کیفیت پایینی برخوردار بوده و پرورش آن در مدت زمان ۴۵ روز در چهارمحال و بختیاری جوابگو نیست.
وی با بیان اینکه بهترین سن پرورش نژاد ایرانی آرین ۴۰ روز است، تصریح کرد: به دلیل مرتفع بودن چهارمحال و بختیاری، این نژاد در ۴۰ روز به وزن ۱.۵ کیلوگرم نخواهد رسید و قابل کشتار هم نیست.
مردانی گفت: مصرف مرغ چهارمحال و بختیاری روزانه بین ۸۰ تا ۱۰۰ تن است که در بدترین شرایط به همین اندازه کشتار می‌شود، بنابراین اگر مرغ از استان خارج نشود نباید صف مرغ نیز مشاهده شود، اما متاسفانه به دلیل اختلاف قیمت، مرغ از مبادی خروجی استان خارج می‌شود.
وی تاکید کرد: در صورتی که قیمت مرغ در چهارمحال و بختیاری با استان‌های هم‌جوار یکسان باشد، خروج مرغ رخ نمی‌دهد یا مرغ از دیگر استان‌ها وارد این استان نخواهد شد، زیرا تولید مرغ با مصرف داخل استان برابر است، گرچه ممکن است مازاد هم وجود داشته باشد که باید پشتیبانی امور دام برای خرید و ذخیره‌سازی وارد عمل شود.

خروج مرغ از چهارمحال و بختیاری به‌علت اختلاف قیمت با استان‌های هم‌جوار
سام مردانی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: مشکل تامین نهاده برای مرغداران برطرف شده است، به طوری که ۱۰۰ درصد نهاده موردنیاز به طور اتوماتیک در سامانه بازارگاه برای یک دوره به مرغداران تخصیص داده می‌شود.
وی با اشاره به مطلوب شدن شرایط جوجه‌ریزی در چهارمحال و بختیاری، افزود: طی سه ماه گذشته چهار میلیون و ۱۰۰ هزار قطعه جوجه‌ریزی توسط مرغداری‌های استان انجام شده که خوشبختانه بیش از نیاز استان مرغ کشتار می‌شود و شرایط بازار نسبت به گذشته، متعادل‌تر شده است.
مردانی در خصوص کمبود مرغ در چهارمحال و بختیاری طی ماه گذشته و تشکیل صف برای تامین این کالای ضروری، توضیح داد: باتوجه به اینکه مرغ ۱.۵ برابر نیاز روزانه کشتار و در بازار استان با رعایت قیمت مصوب توزیع می‌شد، اما در استان‌های هم‌جوار، مرغ بالاتر از نرخ مصوب به‌فروش می‌رسید، همین اختلاف قیمت، موجب خروج مرغ از استان می‌شد.
معاون بهبود تولید دامی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه وظیفه جهاد کشاورزی تولید مرغ است، بیان کرد: توزیع و نظارت بر روند فروش مرغ در مرغ‌فروشی‌ها برعهده سازمان صمت است، اما جهاد کشاورزی تا زمان کشتار مرغ در کشتارگاه‌ها نیز نظارت خود را انجام می‌دهد، از طرفی عمده نشتی در بازار مرغ، از کشتارگاه به بعد است که موجب می‌شود بازار با نوساناتی روبه‌رو شود، البته مرغ توسط مرغ‌فروشان و دلالان به خارج از استان فرستاده می‌شود، از طرفی به دلیل اختلاف قیمت در بازار مرغ استان‌های همجوار، خروج مرغ رخ می‌دهد.
وی گفت: البته با راه‌اندازی سامانه رهتاب، قطعا جلوی خروج مرغ از چهارمحال و بختیاری گرفته می‌شود.
مردانی با تاکید بر اینکه تعدادی از واحدهای تولید مرغ گوشتی در چهارمحال و بختیاری از جوجه یک‌روزه نژاد ایرانی آرین استفاده می‌کنند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تشویق و ترغیب مرغداران برای پرورش این نژاد تولید داخل انجام می‌شود، در صورتی که نژاد ایرانی آرین دچار بیماری نشود بعد از گذشت ۴۵ روز به وزن ایده‌آل برای کشتار خواهد رسید، زیرا در صورتی که محدودیت استفاده از نژاد خارجی رخ دهد، باید نژاد ایرانی آرین در کشور جا بیوفتد، بنابراین لازم است مشکلات این نوع نژاد شناسایی تامشکل خاصی برای پرورش آن ایجاد نشود.